سنجاقی و خاموت دوبل دو نوع عنصر مهم در طراحی و اجرای سازه‌های بنایی کلافدار در ستون های دوبل گوشه و کلاف دور بازشوها هستند که در جهت تقویت و پایداری سازه‌ها، به‌ویژه در برابر نیروهای جانبی (مانند زلزله) و بارهای قائم استفاده می‌شوند. در اینجا توضیحاتی درباره این دو مورد آورده شده است:

1. سنجاقی (Pinning)

سنجاقی به‌طور کلی به پیوند و اتصال اجزای مختلف سازه‌ای (مثل دیوارهای بنایی) به هم یا به فونداسیون گفته می‌شود. این پیوند باعث می‌شود که قطعات بنایی به‌صورت یکپارچه و مقاوم عمل کنند و مانع از حرکت و جابجایی‌های غیرمجاز در اثر بارهای خارجی شوند.

نقش سنجاقی‌ها در سازه‌های بنایی:

  • تقویت اتصال‌ها: سنجاقی‌ها در محل‌هایی که دیوارهای بنایی به هم یا به دیگر اجزا (مثل تیر یا ستون) متصل می‌شوند، استفاده می‌شوند. این اتصال‌ها ممکن است شامل میلگردها، پیچ‌ها یا اتصال‌های فولادی باشد.

  • پایداری در برابر نیروهای جانبی: در مناطقی که خطر زلزله یا بارهای جانبی زیاد است، استفاده از سنجاقی‌ها باعث می‌شود که اجزای بنایی به هم فشرده شده و از شکست در برابر این نیروها جلوگیری شود.

  • مقاومت در برابر ترک: سنجاقی‌ها در هنگام وقوع ترک‌ها، از گسترش آنها جلوگیری کرده و ترکیب اجزا را حفظ می‌کنند.

2. خاموت دوبل (Double Tie)

خاموت‌ها یا میلگردهای بند در سازه‌های بتنی و بنایی برای جلوگیری از کمانش و باز شدن آرماتورها و حفظ انسجام بتن استفاده می‌شوند. در سازه‌های بنایی هم خاموت‌ها نقشی مشابه دارند و در برخی مواقع از خاموت‌های دوبل استفاده می‌شود که معمولاً در دیوارهای بنایی گوشه های دارای نامنظمی بخصوص ساختمان دو طبقه کاربرد دارند.

نقش خاموت مستطیلی ال شکل دوبل در سازه‌های بنایی:

  • تقویت و جلوگیری از ترک خوردن: خاموت دوبل به‌طور خاص در قسمت‌های مختلف دیوارها و اجزای بنایی که ممکن است بارگذاری زیاد یا نیروهای جانبی وارد شود، استفاده می‌شود. این خاموت‌ها در جلوگیری از ترک خوردن دیوارها و ایجاد تنش‌های فشاری و کششی مؤثر هستند.

  • استحکام بیشتر در برابر نیروهای جانبی: خاموت‌های دوبل معمولاً برای بهبود رفتار سازه در برابر نیروهای جانبی (مثل زلزله) مورد استفاده قرار می‌گیرند و به دلیل اینکه دو لایه میلگرد در آن وجود دارد، مقاومت بیشتری در برابر شکست و تغییر شکل دارند.

  • افزایش کشش و برش: در نقاطی که احتمال برش‌های شدید یا تنش‌های کششی زیاد است، خاموت دوبل عملکرد بهتری نسبت به خاموت‌های تک دارد.

نحوه استفاده از سنجاقی و خاموت دوبل در سازه‌های بنایی

  • سنجاقی‌ها معمولاً در نقاطی از سازه قرار می‌گیرند که اجزا به هم متصل می‌شوند، مانند محل اتصال دیوارها به فونداسیون یا سایر اعضای سازه‌ای. سنجاقی‌ها می‌توانند از جنس میلگرد یا فولاد و به‌صورت المان‌های جانبی قرار گیرند.

  • خاموت‌های دوبل معمولاً به‌صورت دو ردیف میلگرد در دور آرماتورهای طولی در دیوارهای بنایی نصب می‌شوند. این خاموت‌ها با فاصله‌های منظم در طول دیوارهای بنایی نصب می‌شوند تا از باز شدن آرماتورها و ترک خوردن دیوار جلوگیری کنند.

نتیجه‌گیری

استفاده از سنجاقی‌ها و خاموت‌های دوبل در سازه‌های بنایی موجب افزایش پایداری و مقاومت سازه در برابر نیروهای جانبی و پیشگیری از خرابی‌های احتمالی می‌شود. این دو عنصر به‌ویژه در مناطق با خطر زلزله یا در دیوارهای باربر و سازه‌های چند طبقه اهمیت زیادی دارند.